Het leven in de stad en de geluiden die dit met zich meebrengt (verkeer, stemmen, muziek, vogels, gelach, geroep,…) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Samen vormen ze een soundscape die ons raakt, herinneringen oproept en iets vertelt over wie we zijn. Toch spreken we vaak over stadsgeluid alsof het enkel gaat om stilte tegenover lawaai. Dat beperkte beeld negeert vaak hoe verschillende mensen de stad ervaren. Wat voor de één rustgevend is, kan voor een ander juist bedreigend klinken. En wie het volume omlaag draait, wist ook stemmen uit.
Met zijn thesis “Soundvoice – de stad als concert” onderzocht Lieven Martens hoe die verborgen klanken en verhalen weer hoorbaar gemaakt kunnen worden aan de hand van inzichten uit sociaal werk, geluids- en stadsstudies en psychologie met actieonderzoek in Antwerpen. Samen met Boslabs ging hij op zoek naar hoe de stad klinkt, en hoe jongeren daar zelf over kunnen spreken, in plaats van dat er enkel over hen gesproken wordt.
In het kader van zijn Soundvoice onderzoek brengt Lieven Martens op 4 februari een interactieve geluidsinstallatie naar het Bos, de Soundscape Generator, begeleidt hij twee luisterwandelingen door Antwerpen, en zal hij zijn onderzoek kort presenteren aan het publiek. Om de avond af te sluiten nodigde hij componiste Heleen Van Haegenborgh uit voor een concert.
***
Symphony play-along, revisited
Dit concert is een spin-off van Symphony for one hundred citizens and a traffic light, een grootschalige symfonie van alledaagse stedelijke geluiden die Heleen Van Haegenborgh componeerde samen met/en naar een idee van kunstenaar Thomas Verstraeten. Honderd stadsbewoners uit alle hoeken van Antwerpen bespeelden elk hun eigen ‘instrument’. Op het podium stonden geen violen, houtblazers of slagwerk, maar auto’s met een grommende motor, een zonnig terras met rinkelende glazen, blaffende honden, een rolkoffer die over de kasseien glijdt, een zingende straatgitarist, een wegenwerker met drilboor, een klok die 12 uur slaat, fluitende vogels,…
Om de soundscape generator feestelijk in te wijden, brengt Heleen Van Haegenborgh dit werk opnieuw tot leven, in een aangepaste versie. Ze gaat aan de slag met de opnames van de première in De Singel en voegt er synths en elektronica aan toe. Hiervoor zal ze live worden bijgestaan door Saori Miraku, die ze leerde kennen via Musarc, een Londens koor waar Heleen al jaren nauw mee samenwerkt. Saori is klassiek opgeleid en actief in de Londense improvisatie scene als pianist, componist, improvisator en performer.
***
Heleen Van Haegenborgh begon haar carrière als pianiste, gespecialiseerd in hedendaagse muziek en uitgebreide technieken. De afgelopen jaren is ze zeer actief geweest als componiste met opdrachten op het gebied van hedendaagse muziek, oude muziek, theater, beeldende kunst en jazz. In België heeft ze nauw samengewerkt en verschillende platen gemaakt met beeldende kunstenaars en muzikanten uit andere disciplines: jazz, elektronica, Japanse muziek, free jazz, enz. Ze wordt gezien als een muzikante die de circuits van hedendaagse klassieke muziek, vrije improvisatie en experimentele underground met elkaar verbindt.
Heleen Van Haegenborgh studeerde compositie aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel bij Peter Swinnen en piano in Gent bij Daan Vandewalle. Haar muziek is verschenen op de labels Entr’acte, El Negocito Records, SNvariation, W.E.R.F. Records, Logos en Het Balanseer. Onlangs bracht ze twee platen uit: Affordances voor koor en instrumenten in juni 2025 (SNVariations) en High Carbon voor piano en elektronica in oktober 2025 (W.E.R.F. Records). In december gaat een grote symfonie van stadsgeluiden in première in De Singel, in samenwerking met theaterregisseur Thomas Verstraeten. In december gaat een grote symfonie van stadsgeluiden in première in De Singel, in samenwerking met theaterregisseur Thomas Verstraeten.